İzmir'li ya da Sakız'lı, İlyada ile Odisseus destanlarının gözleri görmeyen şairi. Dili arkaik İyoncadır. Akıcı, yalın, doğrudan ve soyludur. Destanların birkaç yüzyılda anonim olarak yazıldığını ileri sürenler de vardır. Adı geçen yerleri gezdiği bir süre Mısır'da yaşadığı söylenir. Hakkındaki hiç bir bilgi kesin değildir.

Çin'li eğitimci, filozof, politikacı. Öğretisi aileye bağlılığı ve atalara tapmayı öğütler. Küçükler büyükleri, kadınlar kocalarını saymalıdır. İdeal yönetimin temelinde aile vardır. Altın kural: Kendine yapılmasıni istemediğini başkasına yapma.

Aristo, Xenephon, Aristophanes' in oyunları (Bulutlar) tanıklık etmese Sokrat Plato'nun hayal ürünüdür denebilirdi. Hakkında yaşadığı çağda yazılmış bilgi yoktur. Plato'nun yazdığı diyaloglardaki sorular sorarak iyilik, ahlak, adalet konularını irdeleyen diyalektik yöntemi (Sokrat yöntemi, 'elenchus') batı düşüncesinin ve bilimsel yöntemin temeli sayılır. Kimse kötülük istemez, bilerek kötülük yapmaz, erdem bilgidir, mutluluk için erdem yeter önermeleri Sokrat paradoksları olarak bilinir. Hayatını annesi dışında 2 kadının etkilediğini ileri sürer. Aşkı-erosu rahibe Diotima' dan, hitabet sanatını Perikles' in metresi Aspasia'dan öğrenmiştir. 'Bildiğim, hic birşey bilmediğimdir' sözüyle bilgili olduğunu zannedenlerin cahilliğini anlatır. Atina'lıları hatalarıni yüzlerine vurarak bir atsineği gibi rahatsız ettiği için gençleri inkarcılığa kışkırttığı, devletin tanrılarını tanımadığı suçundan baldıran zehiri içerek ölüme mahkum edildi. Dostları oğulları icin kaçmasını istediler. İnsanın amacı maddi zenginlik değil kişiliğini geliştirmek, dostluk, beraberlik olmalıdır, kaçarsam toplumuma karşı gelmiş olurum diyerek zehiri içti. Plato'nun Devlet'te Sokrat'a söylettiği ideal devleti filozof kral yönetmelidir inancının aslında Plato'ya ait olduğu ileri sürülür. Sokrat kendisini ölüme mahkum eden demokratik senatoya 30 tiranlara gösterdiği direnci göstermemiştir.

Yunanlı düşünür, Libya'da Kirene'de doğdu, olimpiyatlara katılmak için geldiği Atina'da Sokrat'ın öğrencisi oldu. Hedonist. Yoklukta da varlıkta da haz için yaşanabileceğini, haz duygusu her insanda farklı olduğu için evrensel ahlak olamayacağını savundu. Eleştirilere, yergilere sakince karşılık verirdi. Meclisinde bulunduğu Dionysios I, Aristippos' un bir sözüne kızıp en kötü yere oturmasını buyurduğunda "Oturduğum yeri onurlandırıyorsun" demişti. Yüzüne tükürdüğünde aldırmamıştı. Lahana yıkayan Diyojen Aristippos' a "Lahana yıkamayı bilseydin bir zalime dalkavukluk etmezdin" demiş. O da "İnsanlarla yaşamayı bilseydin lahana yıkamak zorunda kalmazdın" diye cevap vermiş. Parayla ders verdi. Öğretisini kızına aktardı. Kirene'de öldü.

Selanik yakınında Stagira' da doğdu. 18 yaşında Atina'da Plato'nun Akademi'sinde öğrencisi oldu. 40 yaşında Atina'dan ayrıldı. B. İskender'e öğretmen oldu. MÖ 335'te Atina'ya dönüp kendi okulu Lyceum'u kurdu. Zamanındaki herşeyi bilen son kişidir. Aristo'yu ihanetle suçlayan İskender ölünce Atinalıların 2. kez (Sokrat) günah işlemelerine izin vermeyeceğim diyerek Chalcis' e göçtü. Aynı yıl Euboa'da öldü. Mantık, biyoloji birimlerinin kurucusu. Dünya merkezli evren kuramı 16. yüzyıla dek geçerli oldu. İçiçe küreler oluşturan toprak, su, hava, ateş'e (katı, sıvı, gaz, plazma) 5. element eter'i (yıldızlar, gezegenler) ekledi. Herşeyin maddi, biçimsel, etkin, nihai (yapıtaşı, plan, başlatan, amaç) olmak üzere 4 nedeni vardır. Evi oluşturan tuğla vb. 'potansiyel'i, ev olması, şekli, işlevi evin 'aktüalitesi' yani nedeni ve sonucudur. Plato'nun dualizminin aksine madde ve biçim birdir. Plato'ya göre biçim nesnesinden bağımsız-evrensel, Aristo'ya göre 'elmanın biçimi elmayla vardır- özgündür.' Optikte karanlık oda'yı buldu. İlk doğa tarihçisidir. Erkek ahtapotun üreme organı Hektokotil kolu keşfi ancak 19.yy'da doğrulanmıştır. Canlıları sınıflandırdı. İyi bir hatipte ethos, pathos, logos (aile terbiyesi, duygu, mantık) olmalı. Psikoloji, politika, ahlak kuramları geliştirdi. İnsan politik hayvandır, kadınları mutlu olmadan toplum mutlu olamaz sözleri onundur.

Destandaki Oğuz Kağan'la aynı kişi olduğu düşünülmektedir. MÖ 209-174 arasında hüküm sürdü. Çin ordusunun bu dönemdeki zayıflığından da yararlanarak sınırlarını Japon denizinden İdil'e, Sibirya'dan Tibet'e genişletti.

Julius Caesar. Sulla'dan kaçıp orduya katıldı. Bithynia Kralı Nikomedes' le birlikteliği dedikodulara yol açtı. Sulla'nın MÖ 78'de ölümünden sonra Roma'ya dönüp avukatlık yaptı. Daha sonra çarmıha gerdirdiği korsanlar tarafından kaçırıldı. MÖ 63'te Pontifex Maximus, bir yıl sonra praetor oldu. Hispania'daki fetihleri üzerine imparotor olarak selamlandı ve Roma'da zafer alayıyla ödüllendirildi. Ödülden vazgeçip MÖ 59'da Konsül seçildi. Borçlarını ödemiş olan Crassus ve rakibi Pompey ile ittifak yaptı. MÖ 55'te Galya' yi kontrol altına aldı, Britanya'yı işgal etti. Crassus MÖ 53'te öldü. Pompey önderliğindeki Senato Sezar'dan ordusunu terhis etmesini istedi. Sezar MÖ 49'da Rubicon nehrini geçti, içsavaş başladı. Pompey, Cato güneye kaçtılar. Sezar Roma'yı Marcus Antonius'un kontrolüne bıraktı, Hispania'yı bastırıp Yunanistan'a yürüdü, MÖ 48'de Farsalus'ta Pompey'i yenerek diktatör oldu. Pompey'i İskenderiye'ye kadar kovaladı. Pompey'in kesik başını hediye eden Kral 13. Ptolemaios'a karşı Kleopatra'yı destekleyerek MÖ 47'de tahta çıkardı. Afrika'da Scipio ile Cato'nun ölümüyle sonuçlanan Thapsus zaferini kazandı. MÖ 45'te Mandus savaşında kalan muhaliflerini yok etti. Sezar MÖ 44'te 15 Mart'ta aralarında Casca ve Brutus' un olduğu 60 kadar senatörün düzenlediği suikastte aldığı 23 hançer yarasıyla öldü. Marcus Antonius Mısır'a kaçarak Kleopatra'yla evlendi. Sezar'ın varisi Octavianus Aktium'da ikisini yenerek Caesar Augustus unvanıyla ilk Roma imparatoru oldu. Sezar Jülyen takvimine ve 7. ayına adını vermiştir.

Augustus döneminde Roma'lı lirik şair. İngilizler Horace der. Babası özgürlüğüne kavuşmuş eski bir köleydi. Atina'da Akademi'de eğitim gördü. Tüm iyi özelliklerini babasına atfeder. Brutus için savaşırken kalkanını atıp kaçışını anlatır. Cumhuriyetçiyken Augustus' un affına uğrayıp adamı Maceanes' in yakın dostu ve yoldaşı oldu. Heksametrik vezinde 'Epistles', iğneleyici taşlama anlamına gelen 'iambic' şiir dalında 'Satires' ve 'Epodes' eserleri arasındadır. Arlington mezarlığında yazılı 'Dulce et decorum est pro patria mori' 'Vatan için ölmek tatlıdır ve yakışır', 'Carpe diem' Bugünü yaşa, yarına güvenme dizeleri onundur. Schopenhauer'un eserlerinde dizeleri sıkça geçer.

İslam peygamberi. Kureyş kabilesinden. Abdullah ve Emine'nin oğlu. Dedesi Abdülmuttalib, sonra amcası Ebu Talib büyüttü. 25 yaşında evlendiği Hz. Hatice'nin kervanlarını yönetti. 40 yaşında vahiy indi. Mekke'de barınamayınca 622'de Ebu Bekir ve diğer müslümanlarla Yesrib'e (Medine'ye) hicret etti. Ebu Bekir'in kızı Ayşe'yle evlendi. 624'de Mekke'liler kervanlarını yağmalayan müslümanları Bedir'de kuşattılar ve yenildiler. Ebu Cehil öldürüldü. 625'te iki ordu Uhud dağı eteklerinde karşılaştı, müslümanlar kazanmak üzereyken okçuları kesin emirlere rağmen ganimet için yerlerini terkettiler, Halid bin Velid komutasında Mekke'liler duruma hakim oldular. Ebu Süfyan'ın karısı Hind'in kölesi Vahşi Muhammed'in amcası Hamza'yı öldürdü. Hind, oğullarını öldürmüş olan Hamza'nın ciğerini yedi. Muhammed yaralandı. 627'de Mekke'liler Ebu Süfyan komutasında Medine'yi kuşattılar. Muhammed'in Selman-i Farisi'nin önerisiyle şehrin etrafına kazdırdığı hendekleri aşamadılar. Hendek savaşında kuşatma bir ay sürdü. İki taraf ta açlık ve susuzluk çekti. Fırtına ve yağmur sonucu iyice güç durumda kalan Mekke'liler geri döndü. Kale kapılarını açmak için Mekke'liler tarfından kandırılan yahudi Beni Kureyze kabilesi yok edildi. Muhammed 700 erkeğin boynunu vurdurdu, kadınları ve çocuklarını köle yaptı, reislerinin karısıyla evlendi. Mekke'ye barışçı bir sefer yapılarak Kabe'yi ziyaret (hac) için anlaşma yapıldı. Müslüman olan eski düşman Ebu Süfyan ve Halid bin Velid'le ertesi sene Mekke'yi teslim aldı. Halkını ve Hind'i bağışladı. Kabe'nin içindeki ve etrafındaki 360 putu (başta Hübel, Uzza, Menat) kırdı. Müslümanlığı Arabistan, Mısır, Habeşistan'a yaydı. Veda haccından sonra Medine'de öldü. Damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu Ali'nin yerine geçmesini istiyordu ancak ölümünden sonra Ebu Bekir halife seçildi. Ali ancak Ömer ve Osman'dan sonra Halife olabildi. Osman zamanında İslam imparotorluğu Kuzey Afrika, Hindistan ve Bizans içlerine kadar büyüdü. Emevi olan ve ailesi yolsuzluklara bulaşan, zenginliği ve şatafatlı yaşamı seven yaşlı Osman'a Ayşe ve halk başkaldırdı. Mısır'dan gelen Ayşe'nin üvey kardeşi Muhammed bin Ebu Bekir komutasındaki 300 askerden bazıları Osman'ı öldürdüler. Bu kez Ayşe halife Ali'den Osman'ın öcünü almasını istedi ve müslümanları Ali'ye karşı kışkırttı (büyük fitne). Basra ovasındaki savaşı Ali kazandı ancak aralarında Ayşe'nin yakını ve destekçisi Talha ve Zübeyr'in de olduğu 7000 müslüman öldü. Suriye valisi, Ebu Süfyan'ın oğlu Muaviye Osman'ın intikamı ve halifelik için Ali'ye başkaldırdı. 120 bin kişilik ordusuyla Ali'nin 90 bin kişilik ordusu 657 yılınds Sıffin'de karşılaştı. Ali galip gelmek üzereyken Muaviye'nin anlaşma önerisini kabul etti. Geri dönen Ali Hüküm Allahındır diyerek Sıffin'de hakeme gittiği için kafir olduğunu ileri sürdükleri Aliye ve Muaviyeye düşmanlık güden ve Nehrevan'da Ali'ye yenilen Haricilerden biri tarafından 661'de zehirli hançerle suiksast sonucu başından yaralandı ve öldü. Oğlu Hasan Muaviye'den sonra halife olma teklifine razı oldu, ancak son karısı Cude tarafından ballı şerbetle zehirlenerek öldürüldü. Muaviye üvey kardeşi Ziyad'ı Irak valiliğine atadı. Muaviye'nin ölümünden sonra yerine geçen oğlu Yezid ve Ziyad'ın yerine Irak valisi olan oğlu Ubeydullah'ın gönderdiği 4000 kişilik ordu, Kufe'lilerin çağrısıyla Mekke'den yola çıkan Hüseyin ve 72 taraftarını kendisine tuzak kurulduğunu öğrendikten sonra yöneldiği, Fırat kıyısındaki Kerbela'da 10 Ekim 680'de şehit etti.

Selefiye, Kur'an ve hadisle birlikte, sahabeyi görmüş olanlar (tabiin) ve sahabeyi görmüş olanları görmüş, müslüman olarak ölmüş (tebe-i tabiin) ilk üç nesilin söz ve davranışlarını kutsallaştıran, nas'ı (ayet ve hadisleri) ve nakli (nakledilen) dini dokunulmaz sayan, buna itiraz ve muhalefet etmeyi, eleştirmeyi ve yorumlamayı (tevil etmeyi) kesinlikle kabul etmeyen anlayıştır. Ahmed İbni Hanbel selefiliğin itikattaki imamı sayılır. Bağdat'ta yaşadı. Kuranı mahluk saymadığı için Abbasiler tarafından zulme uğramış, ders vermesi yasaklanmıştır. İslami kuralların saf haliyle yeterli olmamasından dolayı gerekli yerlerde aklın kullanımını savunan Mutezilelere karşı çıkmıştır. Selefiliğin 2. dönemini İbni Teymiye (ö. 1328) başlattı. Bugün Vahabilik olarak bilinen akımın kurucusu Muhammed b. Abdülvehhab (1703-1792), İbni Hanbel-İbni Teymiyye çizgisinin bir devamıdır.  Vahabilik Suudi Arabistan'ın resmi mezhebidir. Selefiler mezar ve türbeleri kutsal saymaz. Veysel Karani türbesini bombalayan Işid selefidir. İmam Hanife selefi değildir. Akla önem veren ve Tanzimattan sonra gelişen yeni selefilik, selefiliğin 3. dönemidir. İzleyicileri arasında M. Akif de vardır. Selefiler kelam (imanla ilgili konuları akıl yoluyla açıklama) ve tasavvufa, semaya, toplu ilahilere, zikire, kabir ziyaretlerine, şeyhlere, aracılara karşıdır.

Güneş sisteminin Aristo'nun aksine hareket ettiğini savundu. Mekanik ve hidrodinamiği geliştirdi. Coğrafya, antropoloji, dilbilim, tarih, indoloji çalışmaları vardır.

Selçuklular Buhara'nın güneyinden Gavhore'ye, oradan 1034'te Horasan'a geçtiler. Yenikent hakimi Şahmelik'e yenilip 700 kişi Harezm'e kaçtılar. 1035'te Gazneli Beydoğdu kuvetlerini yendiler. Rey, Merv, Nişapur'u ele geçirdiler. 1038'de Tuğrul Bey kurultayda seçildi. Çağrı Beyle birlikte 1040'ta 50bin kişilik Sultan Mes'ud komutasındaki Gaznelileri Dandanakan'da 16bin kişilik orduyla yenerek İran-Büyük Selçuklu devletini kurdular. Oğuz töresi gereği Musa İnanç Yabgu olarak kaldı. İran, Azerbaycan, Acem ile Arap Irak'ı alındı. Başkent Rey'e taşındı. Fatimiler ve Şia'ya karşı Sünni kurtarıcılığı politikası benimsendi. 1049'da kardeşi İbrahim Yınal Bizanslıları yendi. 1051'de Musa Yabgu'nun Siistan'a kaçmasıyla Oğuzların, Türkmenlerin Selçuklu tahakkümüne direnci başladi. 1055'te halifenin yardım isteği üzerine Bağdat'ta Büveyhiler devletine son verildi. Sünni islamın önderliği Türk soyuna geçti. Malatya, Sivas alındı. Ana bir kardeşi İbrahim Yınal 1058'de başkaldırdı. Tuğrul Bey Hamedan kalesine sığındı. Yardıma gelen Alp Arslan İ. Yınal'ı tutsak alıp Tuğrul Beye teslim etti. Yınal ve yeğenleri yaylarının kirişiyle boğuldular. Tuğrul Bey halife Kaim Biemrillah'in kızıyla evlendikten sonra 1063'te öldü. Okuryazar değildi. Çağrı Bey 1060'ta öldüğünde geleneğe uyarak Süleyman'ın anası olan karısıyla evlenmişti. Vezir Kunduri bey ve emirlerin isteğiyle Alp Arslan'ı tahta geçirdi.

Balasagun'lu Yusuf. 6645 beyitlik Kutlu kılan bilgi-Kutadgu Bilig siyasetnamesini 1070 yılında Karahan lı hükümdarı Kara Buğra Han'a sundu. Kitabın Uygurca olan ilk nüshası 1439'da Herat'ta bulunmuştur. 'Aritmetik ve cebir ... bilen 7 kat göğu avunda tutar.' diyerek dünyayı kavramada bilimin önemini belirtmiştir. Kaşgar'da öldü.

Kübik denklemlerin geometrik çözümü, cebir konularında çalışmaları vardır. Paralel aksiyomunu eleştirisiyle Öklitçi olmayan geometrinin öncüsüdür. Hedonist agnostik veya sufi olduğu tartışmalıdır.

Melikşah'ın oğlu. Kardeşi Mehmed'den sonra 1118'de tahta çıktı. 1053'te Belh vilayetinde yaşayan Oğuzlar'ın rüşvet isteyen memurları öldürmesini bahane eden Vali Oğuzları cezalandırmak istediği çarpışmada öldürüldü. Sultan Sancar Oğuzların bağışlanma isteğini bu kez geri çevirdi ama uzun süredir Selçuklu ordusundan dışlanmış olan Oğuzlar sultanı tutsak alıp 3 yıl alıkoydular. 1156'da kaçan sultan bir yıl sonra öldü. Büyük Selçuklu İmparatorluğu parçalandı.

Fransa'da Aquitaine topraklarının mirasçısı. 1137'de Fransa Kralı olacak 7. Louis ile evlendi. 1152'de boşandılar. İngiltere Kralının torunu olan Normandiya Düküyle evlendi. Kocası 1154'te 2. Henry olarak İngiltere tahtına çıkınca Eleanor İngiltere kraliçesi oldu. 1173te hapsedildi. Oğlu 1. Richard 1179'da kral olunca serbest kaldı. Richard 1199'da ölünce oğlu 1. John tahta çıktı. 1. John 1215'te Magna Carta'yı kabul etti. Eleanor 1204'te öldü.

Venedik'li. Papa 9. Gregorius 1271'de babası Niccolo ve amcası Maffeo'yu Kubilay Han'a mektup göndermekle görevlendirdi. Onlarla birlikte 2,5 yıl Anadolu, Mezopotamya, Türkistan, Pamir Dağları, Gobi Çölü, Çin'i gezdiler. Kubilay Han'ın verdiği görevle 17 yıl doğuyu dolaştı. 1298'de İran Şahı ile evlenecek bir prensesi götürmek için 14 gemi 600 kişiyle başlayan yolculuklarında Hürmüz limanında 20 kişi kaldılar. 1295'te Venediğe döndü. Savaşta Cenevizlilere esir düştü. Hapiste coğrafya, etnoloji ve sosyoloji içerikli eseri Il Millione'yi yazdırdı. Venedik'te zengin, evli 3 çocuklu bir tacir olarak öldü. Çin'de kağıt paradan, tuz üretiminden bahsederken Çin seddi, Çin yazısı, ayak bağlamaktan söz etmez.

Floransa'da doğdu. İmparatorluk yanlısı Ghilbellino'lara karşı Papalık yanlısı Guelfo'ların yanında yer aldı. Politik mücadeleler nedeniyle 1301'de ayrıldığı Floransa'ya bir daha dönemedi. 20 yaşında Gemma Donati'yle evlendi. Ustası Brunetto Latini ve yetenekli dostu Guido Cavalcanti'den etkilendi. 1293'te 9 yaşındayken tanıyıp aşık olduğu, 18 yıl sonra 25 yaşında ölen Beatrice Pontiari'ye duyduğu aşkı anlatan, 33 şiirden oluşan Yeni Hayat'ı (La Villa Nuova) bitirdi. 1308'de yazmaya başladığı İlahi Komedya üç bölümden oluşur. Dili İtalyancadır. Cehennem (Inferno), Araf (Purgatoria), Cennet (Paradiso). Dante'nin Vergilious ve Beatrice yol göstericiliğinde yaptığı yolculuğu anlatır. Vezni 'terza rima' dır. 100 kantodan oluşur. Her cantico'da 33 kanto vardır. 1313'te Latince Monarşi Üzerine (De monarchia) kitabını yazmıştır. Paradiso'yu bitirdiği 1321 yılında Ravenna'da sıtmadan öldü. Shakespeare ve Goethe ile birlikte Batı Avrupa edebiyatının 3 büyük dehasından biri olarak kabul edilir.

Petrarca'yla birlikte İtalyan rönesans hümanizminin öncüsü. Dante'den etkilendi. Ünlü eseri Decamoron'u 1349'da Floransa'da nüfusun yüzde 75'ini öldüren veba salgınından sonra yazmaya başladı. Dünya edebiyatının ilk hikayecisi sayılır. 1350'de Floransa'ya gelen Petrarca'yı evinde ağırladı ve hocası olarak niteledi. Petrarca Bocaccio'ya klasik Yunanca ve latince edebiyatını çalışmasını öğütledi. Bocaccio sonraki 400 yıl klasik mitoloji başvuru kitaplarından birisi olan Genealogio Deorum Gentilium'u 1360'ta bitirdi. Klasik mitoloji din adamlarınca hristiyan ahlakına aykırı bulunduğu için hoş karşılanmıyordu. Petrarca bir keşişin telkinlerine boyun eğen Bocaccio'yu eserlerini yakmaktan nasıl vaz geçirdiğini anlatır. Son yıllarını obezite ve diğer sağlık sorunlarıyla geçirdi. Cartaldo'da öldü. Diğer eserlerinden bazıları Trattatello in laude di Dante (c. 1360; Little Treatise in Praise of Dante), Il Flocolo (The Love Afflicted), Elegia di Madonna Fiammetta (The Elegy of Lady Fiammetta), De Mulieribus Claris (Famous Women), Teseida'dır.

Hüdavendigar, Kosova zaferinden sonra savaş meydanında öldürüldü.

Keş'te doğdu. 1371-1379 Harezm,1380-84 Horasan seferi, 1386-89 İran seferlerini yaptı. İsfahan'da 7 yaşından küçük 7000 çocuğu atlara ezdirdi. Toktamış üzerine yürüdü, Urgenç'i yıkıp yerine arpa ektirdi, 1393'te Bağdat'a yürüdü, Erzurum'a kadar gelmişken Memluklardan çekinip geri döndü, Gürcistan'a girdi, yine Toktamış üzerine yürüdü. 1395'te Altınordu Hanlığına son verdi. 1398'de Hindistan seferinde 100.000 esiri bir saat içinde katletti. 2. Mahmud Hanı yenip Delhi'ye girdi, halkı katletti. 1399'da Anadolu'ya yürüdü, Sivas' ı aldı, 4000 Ermeniyi çukurlara gömdü. Memlukları yenip Halep'e halkını kılıçtan geçirdi. 1401 de Şam'ı kuşattı, içlerinde İbni Haldun'un da bulunduğu ulema ile görüştü. Şam'a girdikten sonra Yezid'in türbrsini yıkıp askerlerine işetti. 1402'de Ankara Cubuk ovasında Yıldırım Bayezid'i yenip esir etti. İzmir'i fethetti. Musa Çelebi'ye hilat verip Bursa'yı teslim etti. 1403 te geri döndü. 1405'te Çin seferine çıkarken öldü. Başkenti Semerkant'ı imar etmiştir. Satranç oynardı. Mezarı 1941'de Rus Gerasimov tarafından açılıp kemikleri Moskova' da incelendi, 1942'de islami törenle tekrar defnedildi.

Divan edebiyatında tasavvufi aşk, ayrılık acısı şairi. Arapça, farsça, Türkçe yazdı. Leyla ve Mecnun, Beng-ü Bade (Haşhaş ve Şarap-2. Bayezid ve Şah İsmail) Kasidesi, Kanuni'ye yazdığı Şikayetname, Divan eserleri arasındadır. Irak'ta yoksul yaşadı. /Yâ Rab belâ-yı aşk ile kıl âşinâ meni /Bir dem belâ-yı aşkdan etme cüdâ meni /Az eyleme inâyetüni ehl-i derdden /Yani ki çoh belâlara kıl mübtelâ meni

Kayseri Ağırnas' ta Ermeni veya Rum olarak doğdu. 1. Selim zamanında devşirildi. Kanuni, 2. Selim, 3. Murat zamanında 49 yıl başmimarlık yaptı. Şehzade Camii ilk büyük eseri, Süleymaniye kalfalık, Selimiye ustalık dönemi eserleridir.

Fransız düşünür. 1572'de başlayıp 20 senede yazdığı Denemeler tek eseridir. Fransızca bilmeyen bir Alman eğitmen tarafından önce Latince öğretilerek yetiştirildi. Protestanlara karşı savaşta kıralın ordusuna katıldı. Navarre Kıralı, 5. Henry kendisini evinde ziyaret etti. Birçok kızı oldu, ancak sonuncusu hariç hepsi doğumlarından kısa süre sonra öldüler. Babası gibi Bordeaux belediye başkanlığı yaptı.

1595te tahta çıktı, ilk gece 19 erkek kardeşini, 20 kızkardeşini boğdurdu. Estergon kalesi düştükten sonra ordunun başına geçti, Haçova'da 1596'da Haçlı ordusunu yendi. Damat İbrahim Paşa 1601'de Kanije kalesini zorlu bir kuşatmadan sonra ele geçirdi. Tebriz ve Revan'ı alan İran Şahı 1. Abbas'la savaş sürerken öldü. Annesi Safiye Sultandır.

Erzurum'da doğdu. Hicviyeleri ve kasideleriyle ünlü. 1. Ahmet zamanında İstanbul'a geldi. 4. Murat korumasına aldı, ancak uyarmasına rağmen hiciv yazınca boğdurdu. /Müftü efendi bize kâfir demiş /Tutalım ben O'na diyem müselman /Lâkin varıldıktan ruz-ı mahşere /İkimiz de çıkarız orda yalan

Virginia'da Kızılderili kabile şefi Powhatan'ın kızı. Adı Makaote'dir. Babasının öldürmek üzere olduğu Kaptan John Smith'i kurtardığı, birbirlerine aşık oldukları rivayeti bugün inandırıcı bulunmaz. O sıralar 12 yaşındaydı. John Smith mahsur kaldıkları kalede açlıktan hastalıktan kırılan adamlarına yardım göndermek için Ingiltere'ye döndü. Gelen ekipteki tütün plantasyoncusu John Rolfe'un teklifini kabul edip evlenerek Rebecca adını aldı ve tütün tarlalarında çalışacak işçi bulunmasını kolaylaştırdı. Oğulları Thomas doğdu. 1516'da birlikte Londra'ya giderek kıral ve kıraliçenin huzuruna kabul edildiler. Rebecca'ya prenses gibi davranıldı. Dönüş yolculuğunda adadan ayrılamadan Gravesend'de bilinmeyen bir hastalıktan öldü ve buraya defnedildi. İşadamı, matematikçi, astronom Percival Lowell Thomas' ın soyundandır.

İstanbul'da doğdu. Kütahyalı ailedendir. Rüyasında gördüğü Peygamberden şefaat yerine dili sürçerek seyahat dilediği için saraydaki görevini bırakıp Osmanlı sınırları içinde 70 yaşına kadar seyahat etti, savaşlara katıldı. 10 ciltlik Seyahatname'sinde gördüklerini halkın anlayacağı dille, bazen mübalağa ederek anlatmıştır. Mısır'da öldü.

Ağabey 2. Osman'ın yeniçeriler tarafından öldürülmesi ve ağabeyi 4. Murat'ın 3 kardeşini öldürtmesi nedeniyle şehzadeliği korku içinde geçti. Tahta istemeyerek, 4. Murat'tan sonra 25 yaşında, 18. Osmanlı padişahı olarak 1640'ta çıktı. Revan kalesinin fethinden sonra Emirgan'da oturmasına izin verilen Mirgünoğlu'nu öldürtmesi düşman kazandırdı. Bavyera'ya yapılan akınlar sonucu Zitvatorok anlaşması yenilendi. Girit'te Hanya ve Resmo limanları 1645'te ele geçirildi. Annesi Kösem Sultan'ın etkisiyle devlet yönetimi bozuldu. Hezarpare Ahmet paşa aleyhine isyan sonucu öldürüldü.

İngiliz, klasik liberalizmin babası, psikolojide çağrışımcılığın öncüsü, insan zihni doğduğunda bir boş sayfa, "tabula rasa" dır. Kant, Hume ve Schopenhauer'ı etkiledi.

1687'de tahta çıktı. Son 2 yılı yatalak hasta olarak 4 yıl hüküm sürdü. 1690'da Köprülü Fazıl Ahmet paşa komutasında Belgrad geri alındı. 1691'de tahttan indirildi.

1691'de tahta çıktı.

1703'te tahta çıktı.

Lale devri şairi. İzn alub cum'a nemâzına deyû mâderden, /Bir gün uğrılayalım çerh-i sitem-perverden. /Dolaşub iskeleye doğrı nihân yollardan, /Gidelim serv-i revânım yürü Sad'âbâde. Bu şehr-i Sıtanbûl ki bî-misl-ü behâdır /Bir sengine yekpâre Acem mülkü fedâdır. Yaşarken en büyük şair sayılmamıştır.

1730'da tahta çıktı.

1754'te tahta çıktı.

İskoç. Ampirist. Eserleri Fransa'da yazdığı Treatise of Human Nature (1739-1740), the Enquiries Concerning Human Understanding (1748) and Concerning the Principles of Morals(1751), ölümünden sonra yayınlanan Dialogues Concerning Natural Religion (1779) zamanın yobazlarının tepkisini çekti. 1736da İngiltere'ye birlikte döndükleri İsviçre'den kaçan J. J. Rousseau kendisine karşı bir komploda yer aldığını öne sürünce dostlukları bitti. Kant dogmatik uykusundan sayesinde uyandığını söyledi. The History of England tarih kitabıyla özlediği ekonomik bağımsızlığına kavuştu. İnsan bilgiyi doğuştan değil deneyimlerinden edinir. Çağrışımcı. Ateist.

Modern felsefenin öncüsü, şimdiki adı Rusya sınırları içindeki Kaliningrad olan Prusya şehri Königsberg'de doğdu. Critique of Pure Reason adlı eserinde deneyimin öznel olduğunu, duyularımızla sınırlandığını, bilgiye ulaşmak için deneyimin akıl süzgecinden geçmesi gerektiğini ileri sürdü.

Arnavut, Tepelan'lı. 1788'de Yanya Valisi oldu. Başına buyruk davranıp Avrupa ülkeleriyle ilişki kurdu, Osmanlı Devleti'ne isyan etti. 2. Mahmut'un üzerine gönderdiği Hurşit Paşa'ya yenildi, canı bağışlanmasına rağmen idamına karar verilince direndi, kurşunla vuruldu. Başı İstanbul'a gönderildi. Lord Byron ziyaret etmiştir. Dumas' nın Monte Kristo Kontu eserinde Ali Paşa ve hayali kızının hikayesi anlatılır. Kaşıkçı Elmas' ını evlendiği Rum kızı Vasiliki'ye düğün hediyesi verdi. Bağımsızlıklarına katkısı olduğu için Yunanistan'da sevilir, ağıtlar söylenir. Osmanlıya isyan etmeden önce Yunan isyanlarını kanlı bir şekilde bastırmıştır. 30000 kişiyi öldürdüğü söylenir.

1789'da tahta çıktı.

İngiliz yazar. Aşk ve Gurur (Pride and Prejudice), Akıl ve Tutku (Sense and Sensibility), İkna (Persuasion), Emma başlıca eserleridir. İkna'da Anne Elliott kendisine aşık olan deniz yüzbaşısı Wensworth'le ayrı kaldıkları sekiz yıl boyunca pişmanlık duyar. Tekrar karşılaştıklarında Anne aşkından vazgeçmiş olan Wensworth'un duygularını canlandırarak onu ikna eder ve mutlu sona ulaşırlar. Austen'in diğer romanlarına kıyasla Anne fazlasıyla mükemmeldir. Bu da Austen'in bu en az okunan romanını biraz tuhaf yapar. Marksist eleştiri Austen gibi yazarların kahramanlarının varlıklı ve mutlu sonla biten yaşamlarının Batı Hint adalarındaki kölelik düzeninden beslendiğini görmezden geldiklerine dikkat çeker. Duyarlı Anne sevdiği adamın insanların kırbaçlanması için emir veren bir sömürgeci subay olmasından rahatsızlık duymaz.

20 Temmuz 1785’te Topkapı Sarayı'nda dünyaya geldi. Babası, Sultan I. Abdülhamid; annesi ise I. Abdülhamid'in sekizinci hanımı olan Nakşidil Sultan'dır. Bütün hayatı boyunca kullanacağı "Adlî" mahlası, kendisine doğduğu zaman verilmiştir. 1808'de tahta çıktı. 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur. Balkanlarda imparatorluğun dağılma sürecini başlatan Sırp ve Yunan  isyanları ; Rus, İngiliz ve Fransız donanmalarının Navarin'de Osmanlı donanmasını imha etmesi ve asi ilan ettiği Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın ordularının Suriye ve Anadolu'yu geçerek Kütahya'ya kadar gelmeleri gibi olaylar ile karşı karşıya kaldı. Diğer taraftan gerçekleştirdiği reformlarla imparatorluğun çehresini değiştirerek Osmanlı modernleşmesinin temellerini atmış, ölümünden dört ay sonra ilan edilen Tanzimat Fermanı'na giden yolun hazırlayıcısı olmuştur.

1854'te Londra'da Soho bölgesinde 500 kişinin ölümüne neden olan kolera salgınını önleyen Yorkshire'lı doktor. Ölenleri şehir haritasında işaretleyip salgının Broad sokağındaki bir su tulumbasından kaynaklandığını buldu. Tulumbaya belediye kilit vurduktan sonra salgın sona erdi. Hastalıklara mikropların neden olduğu 1861'de anlaşıldı. Epidemiyolojinin kurucularından, tıbbi hijyen ve anestezinin öncülerindendir. Kloroform ve eterin anestezi etkisinin kullanılmasına öncülük etti. Kraliçe Victoria'yı iki çocuğunun doğumunda anesteziyle uyuttu. 2003'de "Gelmiş geçmiş en büyük İngiliz doktoru" seçildi. 17 yaşında vejetaryen ve alkol karşıtı (teetotaler) oldu.

İngiliz Viktoriyan kadın yazar. Diğer adları Mary Ann Evans, Marian Cross, Marian Evans'tır. Eserleri: Silas Marner, Middlemarch, Felix Holt, Scenes of Clerical Life, Adam Bede, Romola, Daniel Doronda, The Mill on the Floss'tur.

Norveç'li oyun yazarı, şair. Shakespeare'den sonra oyunları en çok sahnelenen oyun yazarıdır. Tiyatroda modernizmin kurucusu ve gerçekçiliğin öncüsü. Başlıca eserleri Brand, Peer Gynt, An Enemy of the People, Emperor and Galilean, A Doll's House, Hedda Gabler, Ghosts, The Wild Duck, When We Dead Awaken, Pillars of Society, The Lady from the Sea, Rosmersholm, The Master Builder, John Gabriel Borkman. Eserlerinin çoğunu o zamanlar Norveç'in ve Danimarka'nın ortak dili olan Danimarkaca yazdı. 27 yıl İtalya'da ve Almanya'da yaşadı. Doğduğu Skien adlı küçük liman şehri ve sonradan yoksullaşan ailesi eserlerine esin kaynağı oldu. Oyun yazarlığı tutkusu nedeniyle üniversitede okumaktan vazgeçti. O zamanki adı Kristiania olan Oslo'da öldü.

Ennery'de Kırağı

Folies-Bergere'de Bir Bar

Port Marley'de Sel Baskını

1876'da tahta çıktı. 3 ay 10 gün tahtta kaldı.

İşçi olan ailesi 1845'te Paris'e taşındı. 13 yaşında porselen fabrikasında dekor boyayıcısı olarak çalıştı. 1862-1864 yıllarında Güzel Sanatlar Okulunda Charles Gleyre'in öğrencisi oldu. Claude Monet, Alfred Sisley ve Bazille ile burada tanıştı. 1870'te Claude Monet ile empresyonizm-izlenimcilik akımını başlattılar. 1881-1882'de İtalya, Cezayir gezilerinden sonra tarzını değiştirdi. 1890'da, 1885'te çocuk sahibi olduğu Aline Victorine Charigot ile evlendi. Üç oğulları oldu. 1898'de eklem romatizması hastalığına yakalandı.

1876'da tahta çıktı. 33 yıl tahtta kaldı.

Pittsburg'lu, 1874'te Paris'e yerleşti. Degas'yla tanıştı. Opera'da Siyahlı Kadın

Parke Kazıyıcıları

Cavendish'te elektronun belirgin bir yük/kütle oranı olduğunu, ışınım değil parçacık olduğunu buldu. Lord Kelvin'le negatif elektronların, pozitif yük küresi içine kekteki üzümler gibi gömülü olduğu atom modelini geliştirdi.

1918'de tahta çıktı. 4 yıl tahtta kaldı. Son Osmanlı Padişahı.

Yeni Zelanda'lı. Cavendish'te J. J. Thomson' un öğrencisi. Manchester'da öğrencileri Marsden ile Hans Geiger'e yaptırdığı alfa parçacıkları saçılma deneyleriyle atom çekirdeğinin atomu merkezinde hacminin milyarda biri yer kapladığı modern atom modelini geliştirdi.

Pablo Picasso[a] (25 Ekim 1881, Málaga, İspanya - 8 Nisan 1973, Mougins, Fransa), Fransa'da yaşamış İspanyol ressam, heykeltıraş, sahne tasarımcısı, şair ve oyun yazarıdır. 20. yüzyıl sanatının en iyi bilinen isimlerindendir. Georges Braque ile birlikte kübizm akımının temelini atmış, asamblajı icat etmiş, kolajın icadında yer almış ve çok çeşitli tarzların gelişimine katkı vermiştir. En önemli eserleri olarak öncü kübizm eseri Avignonlu Kızlar ve Alman ve İtalyan askerlerin İspanyol İç Savaşı sırasında yaptığı katliamı anlatan Guernica sayılabilir.

İngiliz kadın yazar, feminist, eleştirmen. Londra'da dünyaya geldi. Babası, Victoria devri'nin tanınmış yazarlarından Sir Leslie Stephen'ın ilk eşi, ünlü romancı William Makepeace Thackeray'nın kızıydı. Thackeray'nın eşi akıl hastası olduğundan, Leslie Stephen'ın bu kadından olan kızı Laura, anneannesine çekmiş, yirmi yaşında bir akıl hastahanesine kapatılmıştı. Virginia'nın annesi Julia Duckworth ile Leslie Stephen'ın beş çocukları oldu. Yaş sırasıyla Vanessa, Julian, Thoby, Virginia ve Adrian. Virginia on üç yaşındayken annesi öldü. Woolf, o yıllarda kadınların ikinci planda kalması nedeni ile okula gönderilememiş fakat babası yardımı ile kendini geliştirmiştir. 1895'te bir gazetede kısa hikâyelerini yayınlattı. Viktorya tarzı yaşamaya karşıydı. 1904'te babasının ölümünden sonra kardeşleriyle Bloomsbury'ye taşındı. Bloomsbury grubu içinde birçok ünlü edebiyatçıyı barındıran ve cinsel konulardaki özgürlükçü tavırlarıyla tanınan bir grup  entelektüelden oluşuyordu. Grupta bulunan birçok kişi eşcinsel ya da biseksüeldi. Grupta John Maynard Keynes, E. M. Forster, Roger Fry, Duncan Grant ve Lytton Strachey gibi ünlü kişiler vardı. Woolf, 1909'da bir süreliğine Lytton Strachey ile nişanlanmıştır. 1912 yılında Leonard Woolf ile evlendi. Perde Arası romanını yazdığı sıralarda savaş korkusu ve yeteneğini kaybetmenin vermiş olduğu stres, dehşet ve korku sonucu ruhsal bunalıma girdi, evlerinin yakınlarında bulunan Ouse nehrine ceplerine taşlar doldurarak atlayıp intihar etti. Birisi kardeşi Vanessa Bell'e diğeri ise kocası Leonard Woolf'a iki intihar mektubu bıraktı. Eserleri: Mrs Dalloway (1925) Deniz Feneri (roman) (1927) Orlando: Bir Yaşamöyküsü (1928) Dalgalar (roman) (1931) Yıllar (1937) Kendine Ait Bir Oda (1929) Londra Manzaraları (1931)

Danimarka'lı. Rutherford 'un öğrencisi. Elektronların paketlenmiş L=n (h/2pi) açısal momentumlarıyla belirlenen yörüngelerde bulunabildiği, yörünge yarıçaplarının Newton modelindekine benzer şekilde r=(h^2/(4pi^2mq^2))xn^2 formülüyle hesaplanabileceğini buldu ve buradan Balmer'in tayf çizgileri frekansı formülünü türetti. n ana kuantum sayısıdır. Bohr'un kuantum modelinin öngöremediği eksik tayf çizgilerinin kaynağı kuantum sayılarını Arnold Sommerfeld-eliptik yörünge katsayısı k, Zeeman etkisi manyetik kuantum sayısı m olarak ekledi. Pauli de elektronun kendi etrafında dönüşünden kaynaklanan iki değere (+1/2, -1/2) sahip 4. spin sayısını ekledi.

1. Dünya savaşı sonunda İtalya'da ambulans şoförlüğü yaptı. Yaralandı, 2 ay Milano'da hastanede yattı. 1930 yazdığı Silahlara Veda o günleri anlatır. Türk Kurtuluş Savaşı sonunda İzmir'in yakılması sırasında, İspanya İç Savaşında savaş muhabirliği yaptı. İlk romanı Güneş te Doğar'ı (Sun Also Rises) 1926'da yazdı. Çanlar Kimin için Çalıyor, İhtiyar Balıkçı'yı yazdı. Üç evlilikten üç oğlu oldu. Paris'te yıllarca muhabirlik yaptı. Afrika'da safarilere katıldı, uçağı düştü, trafik kazalarında yaralandı, yandı. İçki yüzünden şeker hastası oldu. Amerika'da Ketchum'daki evinde tüfeğinin namlusunu ağzına sokarak intihar etti. Varlıklı bir doktor olan babası da işleri bozulduğu için intihar etmişti. Torunu sinema oyuncusu Margeaux Hemingway de 1996'da uyuşturucu kullanarak intihar etti.

Varlıklı bir ailenin çocuğu olarak İspanya'nın Aragon bölgesinde büyükçe büyükçe bir köy olan Calanda'da doğdu. İspanyol film yönetmeni. Sürrealizmin kurucu ve üyeleri olan Andre Breton, Paul Eluard, Salvador Dali, Max Ernst, Tristan Tzara yakın arkadaşları oldular. 1924'te Paris'e gitti. La Chien Andalou, L'Age d'Or ilk filmleridir. 1930'da MGM'nin davetlisi olarak 6 ay Holywood'da kaldı. İspanya iç savaşında Cumhuriyetçilerin yanında yer aldı, Paris elçiliğinde ateşelik yaptı. İç savaşı faşistler kazanınca Meksika'ya yerleşti. Bir çok filmini vatandaşı da olduğu Meksika'da çekti. Belle de Jour, Los Olvidados, Cet Obscur Obje de Desir diğer filmlerinden bazılarıdır.

Princeton Üniversitesinde Einstein'in birlikte yürüyüşü ayrıcalık saydığı arkadaşı. Zehirlenme korkusuyla karısından başkasının yemeklerini yemiyordu, bu yüzden öldü. Aritmetik gibi tutarlı, aksiyomatik bir sistemde aksiyomlarla kanıtlanamayan doğru önermeler bulunduğunu gösteren Eksiklik - 'incompleteness' teoremini buldu. Spinoza'nın panteizmini değil, Leibniz'in teizmini benimsedi.

ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) hastası olduğunu öğrendiğinde 20 yaşındaydı. Doktorlar En fazla iki yıl yaşarsın demişlerdi. O yıl Oxford Üniversitesini bitirmiş, doktora için Cambridge Üniversitesine kaydını yaptırmıştı. Danışmanının Sciama olması ve Roger Penrose'un çalışmalarına katkı ve yardımları onu hayata bağladı.

Milet'li. 7 bilgeden birisi. Doğal olayları mitolojiye başvurmadan açıklayan ilk filozof, bilimin babası, ilk matematikçi. Dik ve benzer üçgenleri çözdü. Piramitlerin yüksekliğini, denizdeki geminin uzaklığını hesapladı. Tüm dik açıların, ikizkenar üçgenlerde taban açılarının eşit olduğu önermelerini yaptı. Herşeyin aslının su olduğunu iler sürdü. Yazılı eseri kalmamıştır. Hiç evlenmedi. MÖ 585'te gününü hesapladığı güneş tutulması Lidyalılarla Medler arasındaki 6 yıldır süren savaşı bitirdi. Pers Kralı Kiros Sart Kralı Krezus' u yendikten sonra Thales' in sözünü tutup savaşa katılmayan Milet'e dokunmadı.

Efes'li 'ağlayan', anlaşılmaz, karanlık filozof. 'Aynı ırmakta iki kez yıkanılmaz.' diyerek sürekli değişimi, 'İniş ve yokuş aynı yoldur' diyerek zıtların birliğini anlattı. Herşey logos' ta birleşir. Ateş, su, hava, toprak evrenin yapıtaşlarıdır.Hesiod ve Pisagor'da anlayış yoktur, Homeros dayaklıktır deyip Atina ve Efeslilerden nefret ettiği için Diyojen Heraklitus'un sonunda çimen ve ot yiyerek kendisini dağlara vurduğunu anlatır.

Ardılı olduğu Leucippus gibi herşeyin bölünemeyen, her madde için farklı, aralarında boşluk olan atomlardan yapıldığını ileri sürmüştür. Gerçeğe öznel ve yanıltıcı olan duyularla değil, akıl yoluyla ulaşılır. Atomist, determinist, materyalisttir. İyilik insan doğasından değil pratik ve disiplinden gelir. Platon tüm kitaplarının yakılmasını isteyecek kadar Democritus'tan hoşlanmazdı. Trakyalıdır. Heraklitus ağlayan, Democritus gülen filozof olarak nitelenir.

İskenderiye'li Yunan matematikçisi. Elementler adlı eserinde birkaç aksiyomdan yola çıkarak kanıtladığı teoremler 19. yüzyıla kadar tek olan Euclid geometrisini oluşturdu. Perspektif, konik kesitler, küresel geometri, sayılar teorisi üzerine eserleri vardır. Yaşamı hakkındaki sınırlı bilgilerin kaynağı, yüzyıllar sonra yaşamış olan Proclus ile İskenderiyeli Pappus'tur.

Asya Hun imparatorluğunun kurucusu. Oğlu Mete tarafından öldürüldü. Doğum tarihi bilinmiyor. MÖ 220-209 yılları arasında hüküm sürdü. Doğum tarihi tahminidir.

Plutarch. Yunanlı tarihçi, biyografi yazarı, denemeci. Chaorenae'li. Solon, Perikles, Alkibiades gibi ünlü Yunanlı ve Romalıların hayatlarını, ilginç özelliklerini bir Yunanlıyla bir Romalıyı yan yana koyarak (örneğin B. İskender ve Sezar) anlattığı Paralel Hayatlar ve 87 deneme ve makaleden oluşan Moralia adlı eserleriyle bilinir. Moralia'da Heredot'un hatalarına işaret eder, Yunan kent devletlerini yüceltir, bir bölümü sağlıksız da olsa Isparta devleti hakkında önemli bilgiler verir. Orta Platoncu.  Doğduğu yere 30 km uzaklıktaki Delfi Tapınağında rahiplik yaptı. Roma vatandaşı olmasına rağmen memkeketinde yaşadı. Stoik materyalizm ve Epikürist ateizme karşı Platon'ın tanımladığı tanrıyı benimsedi. Montaigne (Denemeler'inde 400 kez Plutark'tan alıntı yapar) ve Shakespeare'in eserlerinde görüldüğü gibi Fransız ve İngiliz edebiyatında etkisi önemlidir.

Roma'lı şair, filozof. Epikür'ün öğretisini açıklayan De rerum natura (Doğa Üzerine) kitabını yazdı. Maddenin sakınımı, sınırlı sayıdakı atomlardan meydana geldiğini, evrenin küre şeklinde, sınırsız olduğunu, içinde canlılar gibi doğan, büyüyen ölen dünyalar olduğunu, bedenle birlikte ruhun da öldüğünü, bu nedenle ölümden sonra dirilme inancının yanlış olduğunu anlattı. Ölümden korkmuyorum çünkü ölüm varken ben yokum, ben varken ölüm yok demiştir. Çocuklar kör karanlıktan, biz aydınlıktan korkarız sözü de onundur. Intihar etmiştir. Eserlerini Cicero derleyip düzenledi. Ovid, Virjil, George Santayana, Montaigne'i etkilemiştir.

İmparatorluğu Ural'lardan Ren nehrine, Tuna'dan Baltık denizine uzandı. Doğu ve Batı Roma'ya sefer yaptı ama İstanbul'u da Roma'yı da alamadı. Avrasya daki ilk Türkik işgaldir. Tuna nehrinin yatağı değiştirildikten sonra gömüldüğü ve mezarının nehrin altında olduğu rivayet edilir.

Kısa Pepin'in birlikte kral naipliği (mayor) yaptıkları kardeşi Carloman bir manastırda keşiş olduktan sonra Papa Zachary tarafından 749'da Frank kralı ilan edilmesiyle krallık Morevenjlerden Karolenj hanedanına geçti. Oğulları Carolus (Charlemagne) ve Carloman 768'de krallığı eşit olarak paylaştılar. Carloman'ın 771'de şüpheli ölümünden sonra Şarlman tek başına Frank kralı oldu. Saksonları ve Bavyera'yı hükmü altına alıp müslüman İspanya sınırlarına dayandı. Kırallığını Orta ve Batı Avrupa'da imparatorluk haline getirdi. Lombardları yenerek Papa 3. Leo'yu himayesine aldı, 800'de Roma'da Kutsal Roma İmparatoru ilan edildi. Katolik kilisesi üzerinden sanat, din ve kültürde Karolenj rönesansına yol açmıştır. Fransız ve Alman monarşileri Şarlman İmparatorluğunun varisleridir. Aachen'da öldükten sonra yerine oğlu Louis (the Pious) geçti.

Horasan, Farabi'de doğdu. Bağdat'ta hristiyan Yuhanna bin Aylan'dan Aristo mantığını öğrendi. Mısır'da kitabı Mabade'yi tamamladı. Dilin evrimini, gramerin mantıkla ilişkisini açıkladı. Maymunides Aristo'dan sonra İkinci öğretmen olarak anar. Sesin hava titreşimi olduğunu açıkladı. Kitab'ül Müzik İran-Arab müziğini anlatır. Müzikle terapi konusunda makalesi vardır. Platon'a benzer şekilde ideal devleti tanımladı. Muhammet devri Medine'sini örnek gösterdi. Aristo-Platon'daki metafizik yerine metodolojiyi önerdi. Kozmoloji yorumundaki İlk Neden (tanrı) kavramıyla bilginin sınırlarını keşfetmeye çalıstı. Bireyin diğer insanlarla ilişki kurmadan mükemmele ulaşamayacağını savundu. Şam'da öldü.

Babası Karahan Emirlerinden dedesi Yağan Tekin'in karısı tarafından zehirlenince 1057'de Bağdat'a gitti. Arapça, Farsça öğrendi. Ortaasya, Anadolu'da anadili Türkçenin tüm lehçelerini öğrenip inceledi. Tek elyazması İstanbul'da Millet kütüphanesinde olan Divan-ı Lügatüt Türk'ü Bağdat'ta 1077de tamamladı. 1080 de Kaşgar'a dönüp medresede ders verdi.

Babası Çağrı Beyin ölümünden sonra Horasan emiri oldu. Amcası Tuğrul Beyin ölümünden sonra diğer amcası Kutalmış'ı taht savaşında yenip B. Selçuklu devletinin 3. imparotoru oldu. (1059). 1071'de Bizans imparatoru 4. Romen Diyojen'e karşı Malazgirt Savaşını kazanıp Anadoluya girdi. Horasan üzerine seferde zaptettiği bir kalenin komutanı olan Yusuf el Harezmi tarafından hançerle yaralandıktan 4 gün sonra öldü. Saldırıyı adamlarının araya girmesine engel olup ok atarak karşılamış, ayağı kaydığı için ıskalamıştır.

1192'de 42. Venedik doçu oldu. 1174'te görme yetisini kaybetti. 1204'te 4. Haçlı Seferini toplayıp İstanbul'u ele geçirdi ve yağmaladı. Sakız adalı bir heykeltıraşın yaptığı 4 at heykelinin Hipodromdan sökülüp Venedik'e götürülmesini emretti. Bugün Venedik'te San Marko kilisesinde bulunan heykelleri Napolyon Venediği zapt ettiğinde Paris' e taşıdı, 1815'te Elbe adasına sürüldükten sonra heykeller Venedik'e geri götürüldü. Dandolo'nun mezarı İstanbul'da Ayasofya'dadır.

Mısır ve Suriye sultanı, Eyyubi hanedanının kurucusu. Doğduğu gece, babası Necmeddin Eyyub ailesini de alarak Halep’e göçtü. Burada Kuzey Suriye’nin Türk valisi İmadeddin Zengi’nin hizmetine girdi. Şirkuh, Nureddin Zengi’nin emriyle, ilki 1164 yılında olmak üzere Mısır’a üç sefer düzenledi. Selahaddin bu seferlere Nuredddin Zengi’nin emriyle katıldı.  1169 yılında Suriye birliklerinin komutanlığına ve melik unvanıyla Mısır vezirliğine atandı. 1171’de Mısır’da Şii Fatımi halifeliğine son verdi. Şiiliğin yerine Sünni mezhebini yaydı. Nureddin Zengi'nin 1174 yılında ölümünden sonra dul eşi İsmedüddin Hatun ile evlendi. Suriye, Kuzey Mezopotamya, Filistin ve Mısır’daki tüm Müslüman topraklarını birkeştirdi.  Hıttin Muharebesi ile 2 Ekim 1187'de  Kudüs'ü Haçlı kuvvetlerinden alarak kentte 88 yıl süren Hıristiyan  egemenliğine son verdi. Hıristiyanların düzenledikleri III. Haçlı Seferi'ni etkisiz hale getirdi. Adil, dürüst ve kan dökmekten kaçınan bir hükümdar olarak ün yaptı, Müslüman ve Hristiyanların saygısını kazandı. Yaygın görüş Selahaddin'in  Kürt kökenli olduğu yönündedir ancak Türk veya Arap olduğu yönünde görüşler de vardır. Soyunun Yemen Araplarından olduğu, ailenin önce Kürtleştiği, sonra da Türkleştiği ileri sürülür. Kardeşlerinin isimlerinin Turanşah, Tuğtekin, Böri, Şahinşah ve Adil Ebu Bekir olması Türkleşmesine kanıt olarak gösterilir. Şam'da öldü.

1271'de Möngke Handan sonra Han oldu. Cengiz'in torunu, Çin'de Yuan hanedanının kurucusu ve Çin imparatoru. 1279'da güneydeki Song hanedanına son vererek Çin'i birleştirdi.

Kurucu, Ataman olarak da adlandırılır.

Fas, Tancalı. 1325-1332de Kuzey Afrika, Irak, İran, Arabistan, Somali'yi; 1333-1346da Karadeniz, Orta, Güney Asya, Hindistan, Çin'i; 1349-1354te Kuzey, Batı Afrika, İspanya'yı gezdi. 117500 km ile Marco Polo'nun 3 katı yolculuk yaptı.

İran'lı şair. Şiraz'da doğdu. 1315-1326 yılları arasında doğduğu tahmin edilmektedir. Asıl adı Hace Şemseddin Muhammed'tir. Divan'ı İran edebiyatının başyapıtı sayılır ve İran'da her evde bulunur. Padişahlığı sırasında şarap içmeyi yasaklayan Mubiruz-iddin, serbest bırakan oğlu Şah Şuca ve Timur zamanında yaşadı. Bir gazelinde "Şiraz'lı Türk'ün bir benine Semerkand ve Buhara'yı feda ederim." dediği için Timur'un öfkelenip Hafız'ı soguya çektiği rivayet edilir. Hafız eski, püskü kılığını gösterir, "Bu halimin nedeni bu müsrifliğimdir." diyerek Timur'un öfkesini dindirir. Şiraz'lı Türk'ün cinsiyeti tartışmalıdır. O dönemde İran'da Türkler iyi görünümlü kabul edilirler. Bir yoruma göre de sevgili merhametsiz, zalim olduğu için Türk'e benzetilir. Görünüşte sufidir. Şeyhi, gazelinde Pir-i Gülreng diye adlandırdığı, tekkesi olmayan, attarlıkla geçinen, gül yağı satan Mahmud-ı Attar'dır.

Tunuslu, Endülüslü aileden. Ömrü boyunca politik çatışmaların içinde oldu, taraf değiştirdi. İskenderiye'ye göçtü. Berberi tarihi Kitab-ül İbar'ı 1. cildi Mukaddime olan 7 kitaplık evrensel dünya tarihine genişletti. Ekonomi politiğin öncüsüdür. Timurla görüştü. Otobiyografisi vardır. Kahire'de öldü.

Londra'da doğdu. Westminster'da Şairler Köşesine gömülen ilk şairdir. Norman Fransızcası, İtalyanca bilirdi. Küçüklüğünde halası tarafından servetin Ipswich'te kalması icin kızıyla evlendirilmek niyetiyle kaçırıldı. Hala hapse mahkum edilip bugün 200bin £ eden 250£ para cezasına çarptırıldı. Şiirlerini İngilizce yazdı. Başlıca eserleri The Book of the Duchess, Troilus and Criseyde, House of Fame ve en bilinen eseri The Canterbury Tales'dir. Kral Edward III Chaucer'i Kral'ın Şairi yaparak ömrünün sonuna kadar her gün bir galon şarapla ödüllendirdi. Canterbury Hikayeleri'ndeki Bathlı Hatun (Wife of Bath's) ve Afnameci (Pardoner) karakterleri Shakespeare'in Windsor'un Şen Dulları (Merry Wives of Windsor) ve 4. Henry oyunlarındaki şişman ve çapkın ama iyi huylu Falstaff ile Kral Lear'daki kötü Edmund ve Othello'daki çıkarcı Iago'ya esin vermişlerdir. Harold Bloom'un Batı Kanonu'nda Chaucer'in İngiliz dilinin saf pınarı, Shakespeare'in ise pınardaki kuğu olduğu belirtilir.

Aşk, yaşama zevki, doğa şairi. 4508 beyitlik Divan'ı en önemli eseridir. Kanuni'ye mersiye yazmıştır. Kadılık, kazaskerlik yaptı. Avâzeyi şu âleme davut gibi sal Bâki kalan bu kubbede bir hoş sâda imiş.

Miguel de Cervantes Saavedra. İspanyol romancı, şair ve oyun yazarı. Modern Avrupa'nın ilk romanı olarak kabul edilen Don Kişot, Batı edebiyatının klasikleri arasında yer alır. Babası berberdi ama günün geleneğine uygun olarak kırık çıkıkçılık, cerrahlık ta yapıyordu. 1569'da Roma'ya sürgün gitti. İspanyol donanmasına yazıldı. 1571'de İnebahtı deniz savaşında sol eli kullanılmaz hale geldi. Yazarlığını kastederek "Sağ elimin şanı için sol elimi feda ettim" dediği söylenir. Tunus'un Türklerin eline geçtiğine tanık oldu. 1575'de Berberi Cezayir korsanlarına esir düştü. 1580'de ailesi fidye ödeyerek hürriyetine kavuşturdu. 1585'te pastoral romanı La Galatea'yı yazdı. 1597'de İspanyol Donanması için satın alma memuru olarak çalışırken Kraliyet fonlarını yatırdığı banker iflas ettiği için Seville'de hapse atıldı. Vergi memuru olarak ta çalıştı. 1605'te Don Kişot'un ilk bölümü Madrid'de yayınlandı. 1607'de Madrid'e yerleşti. 1613'te Novelas Ejemplares (Exemplary Novels), 1614'te Viaje del Parnaso'yu (Journey to Parnassus) yazdı. 1615'te Don Kişot'un ikinci bölümünü bitirdi. Madrid'de öldü. 1566'da Kanuni ölüp II. Selim tahta çıktığında 19, III. Murat 1574'te tahta çıktığında 27, 1595'te III. Mehmet tahta çıktığında 48, 1603'te I. Ahmet tahta çıktığında 56 yaşındaydı.

1589-1613 arasında komedi, tarihi oyunlar ve trajediler yazdı ve oynadı. Viktorya dönemi ve 19. yüzyılda İngiltere'de tanrı katına yükseltilmesi 'bardolatry' olarak adlandırıldı. Hamlet, Kral Lear, Othello, Macbeth trajedileridir. Stratford ve Londra'da yasadı.

Clair obscur' yarı karanlık tablolar yaptı. Ömrü hapislerde ve kaçarak geçti.

Dualist ancak beden de zihni etkiler inancındaydı. İdeaları dış uyaranlardan gelen çan sesi, ağacın görüntüsü gibi olanlar ve doğuştan gelen ya da bilincten kaynaklanan benlik, kusursuzluk, tanrı inancı gibi idealar olarak ikiye ayırdı

İngiliz şair. İngilizce, Latince, Yunanca, İtalyanca yazdı. İngilizceye en çok kelime kazandıran yazardır. Kayıp Cennet (Paradise Lost - 1667) en ünlü eseridir. Boş vezinle (blank verse) yazılmış epik şiir. İambic ölçüde mısralar her biri vurgusuz heceyi izleyen vurgulu bir heceden oluşan ve adım olarak adlandırılan sözcüklerden oluşur. Bu ölçüye pentametrik denir. İngiliz şiirinin dörtte üçü boş vezinle yazılmıştır. Politikayla ilgilendi. Cromwell'i destekledi. 1638'de İtalya ve Fransa gezisine çıktı. Floransa'da Galile'yle görüştü. Aeropagitica (1641) adlı eserinde ifade özgürlüğünü savunarak sansürü mahkum etmiştir. 1654'te retina yırtılması veya glokom yüzünden görme yetisini tamamen yitirdi. Başlıca şiir kitapları: On Shakespeare (1630), L'Allegro (1632), Penseroso (1632), Paradise Regained (1671), Samson Agonistes (1671). Nesir türünde de eserleri vardır.

1622 yılında 11 yaşında tahta çıktı. 18 yaşına kadar annesi Kösem sultan tahtı yönetti. 1628 yılında idareyi eline aldı. İriyarı ve çok güçlüydü. İçki ve tütünü yasakladı. Bağdat seferini yaptı.

Oyunları: Tartuff, Don Juan, İnsandan Kaçan, Cimri, Kibarlık Budalası, Hastalık Hasatası

Avcı Mehmet. 1648'de 7 yaşında tahta çıktı. Annesi Turhan Sultan 1651'de Kösem Sultanı öldürttü. İstanbul'da Vaka-i Vakvakiye ayaklanması sonucu 30 devlet adamı çınar ağaçlarına asıldı. Sadrazam Köprülü Mehmet Limni ve Bozcaada'yı Venediklilerden geri aldı. Sadrazam Fazıl Ahmet paşa 1669'da Kandiye kalesini alarak 24 yıl süren kuşatmadan sonra Girit'i fethetti ve Girit savaşına son verdi. Lehistan'a sefer yapıldı. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa 1683'te 2. Viyana kusatmasında yenilip idam edildi. Estergon, Peşte, Budin, Preveze, Atina karşı saldırıda kaybedildi. Mohaç yenilgisinden sonra 1687'de tahttan indirildi.

1695'te tahta çıktı.

İtalyan besteci. Venedik'te doğdu. Oboe Concerto in D minor, S D935, is an early 18th-century concerto for oboe, strings and continuo attributed to the Venetian composer Alessandro Marcello. The earliest extant manuscript containing Johann Sebastian Bach's solo keyboard arrangement of the concerto, BWV 974, dates from around 1715.

Alman besteci, orgcu. Eisenach'ta doğdu. Babası Veit Bach'tır. 200 yıldır müzikle ugraşan bir aileden gelmiştir. Buxtehude'yi dinlemek için 320 km yürüdü. Mozart ve Beethoven'la birlikte en iyi üç bestecinin belki de birincisidir. Zamanında bugünkü piyano yoktu. Eserlerini klavsen için bestelemiştir. İlk evliliğinden 7, ikincisinden 13 çocuğu oldu, dördü ve altısı hayatta kaldı. Oğullarından Johann Christian Bach'la Londra'da tanışan Mozart İşte kendisinden bir şeyler öğrenilebilecek bir kişi demiştir. Eserleri açılımı Bach Werke Verzeihnis (Bach Eserleri Kataloğu) olan BWV numaralama sistemiyle adlandırılır. Ünlü eserleri, Brandenburg Konçertoları, Air on the G String. Leipzig'de öldü. Son günlerinde tamamen görmez oldu. Ölmeden kısa bir süre önce gözleri açıldı. Dünya dışı varlıklara insanlığı tanıtmak için uzaya gönderilen araçta Brandenburg konçertosu yer alır.

İngiliz ressam, gravürcü, sosyal taşlamacı. Çok yiyen, içen, harcayan insanları yeren, ibret verici oyküler anlatan 'A Harlot's Progress', 'A Rake's Progress', 'Marriage a la Mode' (Müflis babanın oğlu zengin tüccarın kızıyla evlenir. Kızın kocasını öldüren sevgilisi asılırken kız intihar eder) 'Four Stages of Cruelty (Hayvanlara eziyet edenin sonu idam ve kadavralıktır) gibi bi birbirini izleyen 6-8 dizilik tablolar yaptı. Portreler yaptı. Çocuğu olmadı, terkedilmiş (foundling) çocuklara yardım etti. Farewell great Painter of Mankind/Who reach'd the noblest point of Art/Whose pictur'd Morals charm the Mind/And through the Eye correct the Heart./If Genius fire thee, Reader, stay,/If Nature touch thee, drop a Tear:/If neither move thee, turn away,/For Hogarth's honour'd dust lies here.

Dr. Johnson olarak anılır. İngiliz edebiyatı eleştirmeni. A Dictionary of the English Language (1755), Lives of the Poets (1779-1781), The Plays of William Shakespeare (1765). Ölümünden sonra Tourette sendromu teşhisi konulan sağlık sorunları yaşadı. Ağlamayan bir bebekti. Ömrü boyunca görme bozukluğu, delirme korkusu yaşadı. Sürekli depresyondaydı ve tuhaf tikleri, davranışları vardı.

1757'de tahta çıktı.

1774'te tahta çıktı.

Kutsal Roma İmparatoru I. Franz ve eşi Avusturya İmparatoriçesiMaria Theresa'nın kızı. 14 yaşında Fransa veliahtı 16. Louis ile evlendi. 1774'te taç giydi. 1789 Fransız devriminden sonra Kıral 16. Louis ile birlikte tutuklandı, 21 Ocak 1793'te Kıral, 16 Ekim 1793'te Kıraliçe idam edildi.

İngiliz şair. Coleridge'le birlikte romantik dönemi başlattılar. Cambridge St. John Kolejinin son final sınavından önce çıktığı Avrupa turunda 1791'de gittiği Fransa'da Fransız devrimine, sıradan insanın yaşamına, sıkıntılarına ilgi duydu ve aşık olduğu Anette Vallon'dan 1792'de Caroline adında bir kız çocuğu oldu. Doğumundan önce Fransa'dan ayrılmak zorunda kaldığı kızını 9 yıl sonra kız kardeşi şair ve yazar Dorothy ile birlikte Fransa'ya yaptığı ziyarette görebildi. Bu görüşmede Anette'e çocukluk arkadaşı Mary Hutchinson ile evleneceğini bildirdi. Anette ve kızına destek oldu ve Caroline'in evlendiği 1835 yılına kadar maaş bağladı. 1795'te tanıştığı Coleridge'le birlikte Lyrical Ballads'ı yazdılar (1798). The Tintern Abbey şiiri ve Coleridge'in ünlü şiiri The Rime of the Ancient Mariner bu derlemede yer alır. En ünlü eseri The Prelude ölümünden üç ay sonra karısı Mary tarafından yayınlandı. Fransız devrimine inancıyla birlikte parlak dehası ve üreticiliğini de yitirdi.

1807'de tahta çıktı.

Alman filozof, fenomenolog. The World as Will and Representation - Die Welt als Will und Vorstellung, istençin sürekli tatmin peşinde olduğunu anlatır. Hint sagalarının gerçeği bulduğuna inanıp, Vedantik, Budist çözümleri benimsemiştir. Ateisttir ancak hristiyan felsefeden yararlanmıştır.Fourfold Root of Principle of Sufficient Reason, Parerga and Paralipomena başlıca eserleridir. Evlilik insanın haklarını yarıya indirip ödevlerini ikiye katlar. Akıllı kişi zevkin değil acısızlığın peşinde koşar. Mutluluk yalnızca bir düştür, acı ise gerçektir. Yaşam tadı çıkarılacak değil, atlatılmak, geride bırakılmak için vardır.

Illinois'li avukat. 1850'de kongrede kaçak kölelerin köleliğin yasak olduğu eyaletlerde olsalar bile sahiplerine iade edilmesini emreden Kaçak Köle kanunu kabul edilmişti. 1860'ta ABD başkanı seçildi. 1861'de köleliği savunan ve birlikten ayrılan güneylilere karşı Amerikan iç savaşını başlattı. 1863'te Özgürlük Bildirgesini yayınladı. 1865'te savaş güneylilerin yenilmesiyle sonuçlandı. Lincoln bir suikast sonucu öldürüldü. 1852'de Harriet Beecher Stowe'un yazdığı Tom Amcanın Kulübesi adlı romanı kölelik karşıtlığının güçlenmesine yol açmıştır. Lincoln yazarla tanıştığında "Şu koca savaşı başlatan küçük kadın sizsiniz öyle mi?" demiştir.

İngiliz yazar. Batı Kanonu'nda Harold Bloom Kasvet Evi (Bleak House) romanındaki karakterleri anlatır. Tolstoy, Orwell gerçekçiliğini, komedi unsurlarını, toplumsal eleştirisini överken Virginia Woolf, Oscar Wild psikolojik derinlikten yoksun olduğunu ileri sürüp, gevşek yazım tekniğini ve duygu sömürüsü yapmasını eleştirmişlerdir. Pickwick Papers, A Christmas Carol, A Tale of two Cities, Oliver Twist, David Copperfield başlıca eserleridir. Eserlerini tefrikalar halinde yayınlarken okurlarından ve yarım peniye tefrikalarını dinlemeyi sabırsızlıkla bekliyen okuma yazma bilmeyen yoksul kesimden gelen tepkilere göre konu ve karakterlerinde değişiklikler yapardı. Resmi bir eğitimi yoktur.

Walden Pond'da ormanda 2 sene yaşayıp izlenimlerini Walden adlı kitabında yazdı. Köleliğin kaldırılmasının savunucusu (abolitionist), sivil itaatsizlik, vicdani red, basit yaşam yanlısı, çevreci, vergi karşıtı, transendalist. Transendalizm insanın (bireyin) ve doğanın özünde iyi olduğuna inanır. Toplum ve kurumları, özellikle organize din ve politik partiler nihayetinde insanın yozlaşmasına, yolsuzluğa yol açar. Birey kendine yeterli ve bağımsız olmalıdır. Görüşleri Gandhi, Martin Luther King, Malcolm X, J. F. Kennedy gibi devlet adamlarını, liderleri Hemingway, Proust, Shaw, Tolstoy gibi yazarları etkilemiştir.

Amerikan şiirinde serbest vezinin babası. Çimen Yaprakları (Leaves of Grass) adlı şiirlerindeki açık müstehcenlik zamanında tartışmalara neden olmuştur. Otoseksüelliği (kendi kendini tatmin) şiirlerinde yüceltmiştir.

1839'da tahta çıktı.

1861'de tahta çıktı.

Dans Sınıfı

Sevres'de Terasta. 1890'da kocasının etkisiyle resmi bıraktı.

1909'da tahta çıktı. 9 yıl tahtta kaldı.

Friedrich Wilhelm Nietzche, Saksonyada, Röcken'de doğdu. 1864te girdiği Bonn Üniversitesinde ilahiyat okumaktan vazgeçip ertesi sene Leipzig Üniversitesine geçti. Huzur bulmak istiyorsan inan yok hakikatin talebesi olacağım diyorsan sorgula. Dionysos insanı temsil eder. Silenus, iblis, Midas'a Senin için en iyiye hiç ulaşamazsın: Olmamak, hiç doğmamış olmak, hiç olmak. Ame ikinci en iyi şeyse hemen ölmek. İnsan bu korkunç hakikate medeni insanı temsil eden Apollon sayesinde katlanır. Kültür ile devlet birbirine düşmandır. Yararlandığımız için başkalarında erdemi överiz. Rus Lou Andreas'a aşık oldu. Lou ve asığı Ree ile üçlü ilişki yaşadılar. Tanrının ölümü. Bu kadar güçlüysek bizzat tanrı olmak zorunda değil miyiz? Film yıldızları, büyük liderler, sanatçılar modern tanrılar. Tanrısız yaşamaktan aciz miyiz? Üstinsan, insanın yanında maymun gibi maskara ve acınası kaldığı, aşkın insan. Irkçılığa ve yahudi düşmanlığına karşıydı. Wagner tanıdığı en tam insandı ama aynı zamanda düşmanlık duyacak kadar hayal kırıklığına uğratmıştı. Besteci Peter Gast (Köselitz) Wagner'in yerine müziğine sığındığı, ömrü boyunca eserlerinin editörlüğünü yapan dostu oldu. Gast soyadını Nietzche yakıştırmıştı. Son yıllarında hasta Nietzche'ye Paraguay'dan yahudi düşmanı kocası ölünce dönen kızkardeşi Elizabeth baktı. Hitler Elizabeth'in de istediği şekilde Nietzche'yi Nazi ideolojisinde kullandı. Son yılında çıldırdı, zatürreden öldü. Geburt der Tragödie-1872, Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben -1876, Menschliches all zu Menschliches-1878, Jenseits von Gut und Böse-1886, Zur Genealogie der Moral-1887, Also Sprach Zarahustra-1885, Ecce Homo-1888 delirmeden önce yazdığı son kitap.

Boston Cambridge'de doğdu. Harvard'dan mezun oldu. Kore'de ve Japonya'da yaşayıp kültürlerini anlatan kitaplar yazdı. 1893'te ülkesine dönüp ömrünün kalan 23 yılını astronomiye adadı. Arizona Flagstaff'da 2100m yükseklikte şehir ışıklarından uzakta ve çoğu geceleri bulutsuz olan, adını taşıyan gözlemevini kurdu. Gözlemevi kurulacak yer seçimi ölçütleri bugün de geçerlidir. 1,5m çapında teleskopuyla gözlem yaptı. Gördüğünü sandığı Mars kanallarının bir göz yanılgısı olduğu anlaşılınca dışlanmasına karşı bu çabaları bilimkurgu edebiyatına katkı yapmıştır. Neptün'ün yörüngesindeki düzensizliğe neden olan bir gezegen olması gerektiğini ileri sürdü. Pluto ölümünden 14 sene sonra bulundu, ancak kütlesi söz konusu düzensizliğin nedeni olamayacak kadar küçüktü. Gerçekte Neptün'ün kütlesi yanlış hesaplanmıştı. Pluton'un simgesi adının baş harflerini taşır. Yanlış gözlemlerinden birisi de Venüs' te gördüğünü söylediği bir merkezden çıkan çizgilerdir. Venüs' ün atmosferi yüzey şekilleri görünmeyecek kadar yoğundur. Daha sonra, 2003'te Lowell'in kullandığı 61sm çapındaki refraktör teleskopun açıklığını gündüz gözlemlerinde 3 durak küçülttüğü için kendi gözündeki retinasına yansıyan kılcal damarları gördüğü ileri sürülmüştür. 1. Dünya savaşının çıkması bir pasifist olan Lowell'i çok üzmüştür.

Alman. Münih Üniversitesinde Pauli'nin hocasıydı. Hidrojende elektronların eliptik yörüngelerden kaynaklanan tayf çizgilerini açıklayan h/2pi ile kuantize edilen "k" kuantum sayısını ve manyetik alan içindeki uyarılmış atomların harici tayf çizgilerini (Zeeman etkisi) açıklayan "m" kuantum sayısını (m=1, 2, 0) buldu. Einstein buluşlarını devrim olarak niteledi. Bohr coşkuyla karşıladı.

Alman yazar. Lübeck'te tahıl ticareti yapan burjuva bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Abisi ve altı çocuğundan üçü Erika, Klaus, Golo yazardır. 1933'te Hitler iktidara gelince İsviçreye kaçtı. 1939'da Amerika'ya gitti. 1952'de İsviçre'ye döndü. 1905'te sanayici, zengin bir Yahudi ailesinin kızı olan Katia ile evlendi. Katia kocası gibi protestan oldu. 2. Dünya Savaşı boyunca Amerika'da kaydedilen nazi karşıtı konuşmaları BBC'de yayınlandı. Mc Carthy'ciler tarafindan komünist olmakla suçlandı. 1901'de yazdığı kendi ailesini anlatan Buddenbrooklar ve 1924'teki Büyülü Dağ romanlarıyla 1929'da Nobel ödülünü aldı. Başlıca eserleri Joseph ve Kardeşleri (1933-1943), Tonio Kröger (1903), Venedikte Ölüm (1912), Lotte in Weimar (1939), Doktor Faustus (1947)'tur. Eşcinsel eğilimleri Venedikte Ölüm romanına yansır. Zürih'te öldü.

Elektronun açısal momentumunu paketledi, hidrojen için doğru değerini L=n (h/2pi) olarak hesapladı.

Almanca konuşan Bohemyalı Yahudi roman ve hikâye yazarıdır. 20. yüzyıl edebiyatının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir.  Gerçekçilik unsurlarını ve fantastik unsurları birleştiren eserleri tipik olarak tuhaf veya sürrealist ön yargılarla ve anlaşılmaz sosyal-bürokratik güçlerle karşı karşıya kalan izole kahramanlara sahiptir ve yabancılaşma, varoluşsal kaygı, suçluluk ve saçmalık temalarını keşfetme olarak yorumlanmıştır. "Die Verwandlung" ("Dönüşüm"), Der Process (Dava) ve Das Schloss (Şato) en bilinen eserleridir. "Kafkaesk" terimi, Kafka'nın yazdıklarındaki gibi durumları tanımlamak için üretilmiştir.

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo veya bilinen adıyla Jorge Luis Borges, Arjantinli öykü, deneme yazarı, şair ve çevirmen. Büyülü gerçekçilik akımının önde gelen isimlerindendir ve gerçeküstücülükkonusunda yazdığı denemeleri ile ünlüdür. 1914'te babasının görme sorunu nedeniyle Cenevre'ye taşındılar. Burada Almanca, Fransızca, Latince öğrendi. Rimbaud, Verlaine, Mallarme'yi okudu, Schopenhauer ve Walt Whitman'ı keşfetti. 1. Dünya Savaşından sonra İspanya'ya taşındılar. 1921'de Buenos Aires'e döndüler. 1937'de Belediye Kütüphanesinde çalışmaya başladı. 1946'da Peron iktidara gelince görevden alındı. Bu dönemde annesi, kızkardeşi hapse girdi. 1955'te Peron devrilince Arjantin Ulusal Kütüphanesinin başına getirildi, ancak babası gibi görme yetisini kaybetti. Umberto Eco Gülün Adı romanındaki kör kütüphaneci karakterinde Borges'ten esinlenmiştir. Cenevre'de öldü. Eserleri: Pierre Menard, Don Quixote'un Yazarı, "Tlön, Uqbar, Orbis Tertius", Fervor de Buenos Aires (Buenos Aires Tutkusu), 1923, şiir, Historia universal de la infamia (Alçaklığın Evrensel Tarihi), 1935, hikâyeler, El Aleph (Alef), 1949, denemeler, hikayeler, ve birçok deneme, şiir, hikaye, eleştiri.

Avusturyalı. bkz. Bohr. Sommerfeld'in öğrencisi. Einstein Pauli'nin 21 yaşındayken izafiyet teorisi üzerine yazdığı makaleye hayran olmuştu. Deney cihazlarını olumsuz etkilediği (Pauli etkisi) için arkadaşı saygın deneyci Otto Stern ona sorularını laboratuarın kapalı kapısı ardından soruyordu. Moralini bozan AZE'ye-Alfred Zeeman Etkisine- gizli bir rotasyonun, elektronun kendi etrafında dönüşünün yarattığı ekstra açısal momentumun yol açtığını, yani spin kuantum sayısını buldu. "Yanlış bile değil" ve Tanrı yoktur ve .... onun peygamberidir" önermelerinin sahibidir.

İngiliz. Fransız İsviçresinden göç eden bir ailenin oğlu olarak Bristol'da doğdu. Elektrik mühendisi olduktan sonra iş bulamadığı için matematik okudu. Aldığı ikinci burs sayesinde Cambridge Üniversitesine girip fizik okuyabildi. Işığın madde ve parçacık olarak ikili doğasını açıkladı. Kuantum elektromekaniğini Maxwell'in elektromanyetik alan teorisine uygulayarak kuantum alan teorisini geliştirdi. Kuantum alan formülünü bulan Schrödinger'in kuantum dalga mekaniğinin ve Heisenberg'in ilk matris mekaniğinin geliştirdiği genel formülasyonun özel durumları olduğunu gösterdi (1926). Elektron için bulduğu dalga denklemi elektronun yarı spine sahip olduğunu ve pozitif yüklü bir elktronun, pozitronun, karşı maddenin varlığını öngördü (1932). 1933'te Nobel ödülünü aldı. Tanrının insan imgelemeninin ürünü olduğunu anlattığı bir konuşmasının ardından fikri sorulan Pauli "Tanrı yoktur ve dostumuz Dirac onun peygamberidir" diyerek Dirac dahil herkesi kahkahaya boğdu. Antisosyal bir karakteri vardı. Feynman'la ilk karşılaşmalarında bir süre sessiz oturduktan sonra "Benim bir denklemim var, senin de var mı?"diye sordu. Aşırı alçakgönüllüydü.

Hilafet Ordusu'na komuta etmiş Süleyman Şefik Paşanın ikinci eşi yahudi Raşel hanım iken müslüman olan ve adını değistiren Ayşe Vedad Hanımdan olma kızı. Benli Belkıs olarak anılır. Babası Yemen valisiyken Sana'da doğdu. Cumhuriyet düşmanı Süleyman Şefik 1924'te 150'liklerle sürgün edildi. Annesi ve kızkardeşleriyle İstanbul'a gelip Marko Paşa konağına yerleştiler. 14 yaşında işadamı İhsan Doruk'la, Kahire'de 90 yaşındaki Gallini Paşa'yla para için evlendi. Kızkardeşi Perizat Mısır'a sığınan Osmanlı şehzadelerinden birisiyle evlendi. Paris, Monte Carlo, Cannes, Nice, Berlin, Peşte'de sosyete, edebiyat çevrelerinde bulundu. Nişanlısı İlhan Bayramoğlu Almanya için casusluk yaptığı için askere giderek hayatını kurtardı. Evlenemediler. Bir süre Almanya'da şark hayranı Oppenheim'la yaşadı. Salon dergisine Avrupa'dan sosyete ve dedikodu yazıları gönderdi. Toplam 5 kere evlendi, bir çok aşk yaşadı. Celaleddin Bey ve sonraki aşığından tokat yedi. İstanbul'da öldü.